आदरणीय प्राचार्य, शिक्षकवृंद, उपस्थित मान्यवर व माझ्या प्रिय मित्र-मैत्रिणींनो,
सर्वप्रथम आपण सर्वांना १५ ऑगस्टच्या हार्दिक शुभेच्छा!
आज आपण इथे भारताच्या ७९ व्या स्वतंत्र दिनानिमित्त एकत्र जमलो आहोत. हा दिवस प्रत्येक भारतीयाच्या हृदयात अभिमान, कृतज्ञता आणि देशभक्तीची भावना जागवणारा आहे. १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी आपल्या भारतमातेला ब्रिटीशांच्या गुलामीतून मुक्ती मिळाली. पण हे स्वातंत्र्य आपल्याला सहजासहजी मिळालेले नाही. त्यासाठी लाखो स्वातंत्र्यसैनिकांनी आपल्या आयुष्याची आहुती दिली, तुरुंगवास भोगला, आणि अत्यंत कठीण प्रसंगांना सामोरे गेले.
स्वातंत्र्य चळवळीचा इतिहास
आपल्या स्वातंत्र्य चळवळीचा इतिहास हा त्याग, संघर्ष आणि एकतेचा प्रेरणादायी वारसा आहे. महात्मा गांधींनी अहिंसा आणि सत्याग्रहाच्या मार्गाने जनतेला एकत्र आणले. त्यांच्या नेतृत्वाखाली चंपारण सत्याग्रह, डांडी मार्च आणि भारत छोडो आंदोलन यांसारख्या चळवळींनी ब्रिटीश साम्राज्याला हादरवून सोडले.
त्याचबरोबर भगतसिंग, राजगुरू आणि सुखदेव यांसारख्या क्रांतिकारकांनी आपल्या देशासाठी हसत-हसत फासावर चढण्याचा अद्भुत त्याग केला. नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांनी “तुम मुझे खून दो, मैं तुम्हें आज़ादी दूँगा” हे घोषवाक्य देऊन आजाद हिंद फौज उभारली. लोकमान्य टिळक, लाला लजपतराय, सरदार वल्लभभाई पटेल, पंडित जवाहरलाल नेहरू, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांसारख्या महापुरुषांनी स्वातंत्र्य व राष्ट्रनिर्मिती दोन्ही कार्यांत मोलाचे योगदान दिले.
आपल्या पूर्वजांनी दाखवलेल्या त्यागामुळेच आज आपण स्वच्छंदीपणे श्वास घेऊ शकतो, आपले विचार मांडू शकतो, आणि आपल्या देशाचा विकास साधू शकतो.
आज ७९ वर्षांनंतर आपण विचार केला पाहिजे की, या स्वातंत्र्याचा खरा अर्थ काय?
स्वातंत्र्य म्हणजे फक्त गुलामीतून मुक्ती नव्हे, तर जबाबदारीने जगणे, शिक्षण घेणे, कायद्याचे पालन करणे, समाजातील दुर्बल घटकांना आधार देणे आणि आपल्या देशाला अधिक प्रगत, सुरक्षित व समृद्ध बनवणे.
आजच्या पिढीसमोर तंत्रज्ञान, विज्ञान, आर्थिक विकास अशा नवीन संधी आहेत, पण त्याचबरोबर प्रदूषण, भ्रष्टाचार, असमानता आणि बेरोजगारी यांसारखी आव्हाने देखील आहेत. आपण जर खऱ्या अर्थाने स्वातंत्र्याचा सन्मान करू इच्छित असू, तर आपल्याला या समस्यांवर उपाय शोधण्याची गरज आहे.
चला, आपण सर्वजण ठरवू या –
देशातील प्रत्येक नागरिक शिक्षित होईल
स्वच्छता, पर्यावरण संवर्धन आणि सामाजिक सौहार्द राखू
आपल्या संविधानाचा सन्मान करू
आणि आपल्या कार्याने ‘माझा भारत महान’ हे प्रत्यक्षात आणू
शेवटी, मी एवढेच म्हणेन –
स्वातंत्र्य हे मिळवणे जितके कठीण होते, तितकेच ते टिकवणेही कठीण असते. म्हणून या १५ ऑगस्टच्या पावन दिवशी आपण सर्वांनी आपल्या देशासाठी प्रामाणिकपणे, निस्वार्थ भावनेने काम करण्याची शपथ घेऊ या.
जय हिंद! जय भारत!